Skarby na Koszykowej – Biblia z lat 1873-1874 - Biblioteka Publiczna m.st. Warszawy

Jedną z pereł zbiorów Działu Sztuki jest dwutomowa edycja „Pisma Świętego Starego i Nowego Testamentu” wydana w latach 1873-1874 przez oficynę warszawską Michała Glücksberga, potomka znanego rodu wydawców działających od roku 1818 w Krzemieńcu, Wilnie, Kijowie i Warszawie. Podtytuł, a raczej ciąg dalszy długiego tytułu dzieła brzmi: „podług tekstu łacińskiego Wulgaty przekład x. Jakuba Wujka zatwierdzony przez Stolicę Apostolską, wydanie nowe z objaśnieniami podług J. Fr. Allioli zaaprobowane przez Konsystorza Archidiecezyi Warszawskiej, ozdobione 230 ilustracyami Gustawa Dore”.

Wymieniony artysta był wybitnym francuskim grafikiem, malarzem i ilustratorem, posługującym się wyrazistymi efektami światłocieniowymi, co wytwarzało atmosferę tajemniczości oraz klimatu z pogranicza realizmu i mrocznej fantastyki. Wśród rozlicznych ilustracji Biblii warszawskiej Dore`go (przedrukowanych z wydania francuskiego Biblii w ślad za którym powstawały edycje w narodowych językach europejskich z pracami tego twórcy) natrafiamy na – między innymi – „Adama i Ewę wygnanych z Raju”, „Widzenie Ezechiela”, „Ucztę Baltazara”, „Daniela w jaskini lwów”, „Zuzannę w kąpieli”, „Izajasza widzącego we śnie Babylon zburzony”, „Chrzest Jezusa”, „Ucieczkę do Egiptu”, „Powrót syna marnotrawnego”, „Wskrzeszenie Łazarza”, „Modlitwę Chrystusa na Górze Oliwnej”, „Ukrzyżowanie”, „Męczeństwo św. Szczepana”, „Św. Pawła w drodze do Damaszku”, „Św. Piotra w domu Korneliusza”, „Anioła pokazującego Jerozolimę św. Janowi”.

Na tom pierwszy składają się księgi starotestamentowe od Genesis – Księgi Rodzaju (pierwsze Księgi Mojżeszowe) do Księgi Psalmów włącznie. Tom drugi zawiera pozostałe księgi Starego Testamentu (od Księgi Mądrości) oraz cały Nowy Testament czyli Ewangelię w czterech wersjach (Mateusza, Marka, Łukasza, Jana), Dzieje Apostolskie, Listy świętych apostołów, Objawienie św. Jana (Apokalipsę). Tom pierwszy poprzedzają trzy teksty. Pierwszym jest stosunkowo krótka „Aprobata Konsystorza Generalnego Archidiecezji Warszawskiej, Prałata Metropolitalnego Warszawskiego X. St. Kostki Zwolińskiego; drugi tekst to przedruk rozległej i niezwykle długiej analogicznej „Aprobaty” z wydania I Biblii wujkowej opublikowanej w Krakowie w roku 1599. Autorem ówczesnej „aprobaty” pełniącej również rolę obszernego wstępu teologicznego, był Stanisław Karnkowski – „z Łaski Bożej Arcybiskup Gnieźnieński”. Tekstem trzecim jest „Przygotowanie do pożytecznego czytania Pisma Świętego”, wprowadzenie o charakterze pouczająco-dydaktycznym, także przedrukowane z edycji Anno Domini 1599.

Biblia warszawska jest mocno zróżnicowana pod względem edytorskim. Tom pierwszy składa się z trzydziestu jeden osobnych zeszytów, z których większość nosi datę MDCCCLXXIII (1873) a pozostałe MDCCCLXXIV (1874). Forma wydania wskazuje na edycję cykliczną, ukazującą się z pewną regularnością niczym periodyki czasopiśmiennicze. Tom drugi ma charakter odmienny. Jest to potężnych rozmiarów wolumen w twardej oprawie, dzieło wyróżniające się rozmiarami na tle ówczesnej produkcji wydawniczej. O ile tom pierwszy miał formę zdecydowanie masową i tanią, to ujęcie edytorskie tomu drugiego wskazuje na skierowanie go do odbiorcy elitarnego i bogatego. Być może istniały dwie edycje: masowa i elitarna i z każdej z nich pozostał w naszych zbiorach jeden przedmiot. Niewykluczone również, że wydawca opublikował pierwszy tom wyłącznie w postaci zeszytowej, po czym z nieznanych nam dzisiaj powodów postanowił zmienić zamiar w stosunku do tomu drugiego, wypuszczając go na rynek w postaci imponującego, wielkiego wolumenu.

Z pozycji można skorzystać w Czytelni Sztuki, Rzemiosł Artystycznych i Kartografii, zgodnie z regulaminem udostępniania Cimeliów

Godziny otwarcia

Katalogi Biblioteki

Skarby na Koszykowej – Biblia z lat 1873-1874

Szukaj na stronie