Serdecznie zapraszamy na spotkanie z Panem Andrzejem Kontkiewiczem poświęcone jego ciotecznemu pradziadkowi, Hieronimowi Kondratowiczowi, prezesowi Towarzystwa Biblioteki Publicznej.

Spotkanie odbędzie 29 maja 2018 r. (wtorek) o godz. 17:30 w sali konferencyjnej Biblioteki.

Hieronim Kondratowicz (1846-1923)

Absolwent Szkoły Głównej Warszawskiej oraz Instytutu Górniczego w Petersburgu, inżynier górnictwa i działacz społeczny, prezes Towarzystwa Biblioteki Publicznej.

Hieronim Kondratowicz przyszedł na świat w Sandomierzu 23 września 1846 r., jako trzecie dziecko Jana Kondratowicza – nauczyciela, syna proboszcza cerkwi grecko-unickiej we wsi Berehy – i Izabelli Kontkiewicz – nauczycielki, katoliczki, córki pisarza prowentowego w Pieskowej Skale.

W 1863 r. ukończył gimnazjum w Radomiu i rozpoczął studia na Wydziale Matematyczno-Fizycznym Szkoły Głównej w Warszawie. Po złożeniu rozprawy zatytułowanej „O barwnikach anilinowych” otrzymał dyplom magistra nauk przyrodniczych z datą 19 maja 1868 r. W tym samym roku podjął studia w Instytucie Górniczym w Petersburgu. Ukończył go na jednej z czołowych lokat w 1872 r.

Po ukończeniu Instytutu Górniczego został skierowany na roczną praktykę do miejsc wydobycia węgla kamiennego w Obwodzie Wojska Dońskiego, gdzie zajmował się pracami związanymi z projektowaniem i eksploracją kopalń. Po zakończeniu praktyki został zatrudniony w Departamencie Górniczym w Petersburgu. Delegowano go do kolejnych powstających kopalń węgla kamiennego w Zagłębiu Donieckim, gdzie kierował sprawami technicznymi. Na początku 1879 r. został wysłany na kilka miesięcy do Belgii, Francji i Niemiec, by zapoznać się z tamtejszymi kopalniami węgla kamiennego. Równolegle dostawał zlecenia prowadzenia badań geologicznych, m.in. poszukiwania w okolicach Doniecka złóż rud rtęci i rud żelaza. Rezultaty poszukiwań publikował w czasopiśmie Gornyj Żurnał.

W 1884 r. został przeniesiony do Odessy, gdzie początkowo kierował odesskim urzędem probierczym, by następnie zostać tam inżynierem miejskim.

Po wieloletnich staraniach udało mu się podjąć pracę w Królestwie Polskim. Jesienią 1887 r. Departament Górniczy skierował go na stanowisko Inżyniera Okręgowego I Okręgu Górniczego Królestwa Polskiego do Dąbrowy. Na tym stanowisku zaangażował się bardzo w zastępowanie cudzoziemskiej kadry kierowniczej kopalń polską. Był jednym z rzeczników rugowania niemczyzny wśród górników. Wiele czasu poświęcał poprawie warunków pracy i bezpieczeństwa w kopalniach.

W nowopowstałej szkole górniczej w Dąbrowie był członkiem dyrekcji i nauczycielem górnictwa, zdobywał pieniądze na stypendia dla uczniów tej szkoły.

W 1899 r. Hieronim Kondratowicz opuścił stanowisko Inżyniera Okręgowego i został dyrektorem kopalni Saturn Czeladzi, należącej do łódzkich przemysłowców. Technicy z kopalni i hut Zagłębia Dąbrowskiego utworzyli wtedy na jego cześć fundusz na stypendium im. Hieronima Kondratowicza przy Politechnice Warszawskiej.

Był autorem dwutomowego, bogato ilustrowanego dzieła „Górnictwo”, które przez dziesięciolecia służyło m.in. studentom Akademii Górniczej w Krakowie (późniejszej AGH), która w 1923 r. przyznała mu swój pierwszy tytuł doktora honoris causa.

W maju 1906 r. Hieronim Kondratowicz został wybrany na posła z ramienia Stronnictwa Demokratycznego do Dumy Rosyjskiej, po wyborze zamieszkał na stałe w Warszawie rezygnując z pracy zawodowej.

Włączył się aktywnie w warszawski ruch społecznikowski. Był prezesem warszawskiego oddziału Towarzystwa Popierania Przemysłu i Handlu, prezesem Muzeum Rzemiosł i Sztuki Stosowanej, członkiem zarządu Towarzystwa Kursów Naukowych, prezesem Rady Nadzorczej Polskiej Dyrekcji Ubezpieczeń Wzajemnych oraz członkiem Komisji Rewizyjnej Muzeum Przemysłu i Rolnictwa.

Działał wreszcie w Towarzystwie Biblioteki Publicznej, którego był dożywotnim członkiem już od marca 1907 r. 8 marca 1908 r. został wiceprezesem TBP. Od 19 stycznia do 25 maja 1913 r. i od 26 października 1921 r. do 5 maja 1922 r. pełnił obowiązki prezesa Towarzystwa, 6 maja 1922 r. powołany został na jego prezesa i funkcję tę pełnił do śmierci 20 maja 1923 r. W l. 1910-1914 prowadził Dział Czasopism Polskich Biblioteki Publicznej. Wchodził także w skład Komitetu Doraźnej Pomocy Biblioteki Publicznej zawiązanego 18 października 1921 r. w związku z trudną sytuacją finansową tej instytucji oraz działał w Komisji Bibliotecznej przy Magistracie m.st. Warszawy.

Dyrektor Biblioteki Publicznej Faustyn Czerwijowski żegnał go jako „nie tylko rozumnego i sprawiedliwego zwierzchnika, lecz jednocześnie szczerze kochanego przyjaciela i opiekuna”.

Dokumenty osobiste Hieronima Kondratowicza i inne pamiątki przechowywane są do dziś w Bibliotece Publicznej m.st. Warszawy.