Rozmawiają: prof. Gerardo Beltrán UW i dyr. José Carlos Dias (Instytut Camõesa). Prowadzenie: Ewa Gruda

Lokomotywa Juliana Tuwima po raz pierwszy ukazała się drukiem 12 kwietnia 1936 roku, na ósmej stronie niedzielnego wydania tygodnika „Wiadomości Literackie”.

Liczący sobie równo 87 lat wiersz Tuwima to klasyka polskiej literatury dla dzieci. Okazuje się jednak, że ten utwór, w całości oparty na instrumentacjach głoskowych, bardzo polski w swej językowej wirtuozerii, jest też chętnie tłumaczony na języki obce: na włoski przełożyła Lokomotywę prof. Monika Woźniak, czeski przekład zawdzięczamy prof. Jackowi Baluchowi, niemiecki Jamesowi Krüssowi, laureatowi Małego Nobla, czyli Nagrody im. Hansa Christiana Andersena. Na ukraiński przetłumaczył wiersz Tuwima Ostap Nożak, którego niedawno gościliśmy w naszej Bibliotece. Znane są też przekłady Lokomotywy na język francuski, angielski, słoweński, rosyjski, jidysz, esperanto, a także na języki mniejszościowe i gwary występujące w Polsce.

Osiemdziesiątą siódmą rocznicę pierwodruku Tuwimowego arcydzieła połączyliśmy z innym ważnym wydarzeniem, a mianowicie z nawiązaniem współpracy pomiędzy Biblioteką Publiczną m.st. Warszawy a Instytutem Luisa de Camõesa w Warszawie. Naszymi gośćmi byli dwaj tłumacze Lokomotywy na język portugalski: pan José Carlos Dias, dyrektor Instytutu Camõesa, oraz prof. Gerardo Beltrán z Uniwersytetu Warszawskiego. Obaj panowie, poza tym, że są pracownikami naukowymi Instytutu Studiów Iberyjskich i Iberoamerykańskich UW, są również twórcami. Gerardo Beltrán jest poetą i tłumaczem poezji na język hiszpański, ma duży dorobek zarówno w jednej, jak i w drugiej dziedzinie. Przełożył m.in. poezje Wisławy Szymborskiej i Tadeusza Różewicza; jest również autorem dzieł literackich w języku hiszpańskim, z których dwa: A la velocidad de la luz (Z prędkością światła) oraz Breve Paisaje con sombras (Krótki pejzaż z cieniami) ukazały się w wydaniach dwujęzycznych hiszpańsko-polskich. José Carlos Dias jest poetą, prozaikiem, autorem sztuk teatralnych, tłumaczem na język portugalski. Przełożył między innymi Męczeństwo Piotra Oheya Sławomira Mrożka oraz Teatrzyk „Zielona Gęś” Konstantego Ildefonsa Gałczyńskiego.

W wywiadzie nasi Goście mówią o wspólnym tłumaczeniu Lokomotywy na język portugalski, które stało się wielką przygodą ich życia, o swoich pasjach, o poezji, o pracy tłumacza, a także o patronie Instytutu Luisa de Camõesa, wielkim poecie portugalskim XVI wieku.

Warto poinformować, że Biblioteka Publiczna m.st. Warszawy dzięki współpracy z Instytutem Camõesa wzbogaci się o księgozbiór w języku portugalskim. Przetłumaczona na ten język Lokomotywa Juliana Tuwima już jest w naszych zbiorach.

Ewa Gruda